|
Interview en foto's: Theo Reyman De Schiedamse kunstenaar Rob van der Ven is gevraagd de Vriendenfles voor dit jaar te ontwerpen. Hij heeft spontaan ‘ja’ gezegd, net als niet minder dan zeventien kunstenaars vòòr hem. Maar het wordt geen etiket, dat simpelweg op de fles kan worden geplakt. Het originele ontwerp zal op zondag 24 april door burgemeester Cor Lamers worden onthuld.
Het is niet zo, dat glas mijn enige materiaal is. Ik werk ook met keramiek, ik werk met staal, ik werk met hout. In de restauratie van de Schiedamse molens gebruik ik veel hout en steen. Ik heb een fascinatie met ambachten, met kunde. Glas is een materiaal waarbij die kunde heel erg belangrijk is. Ik heb de afwijking om verschillende technieken met glas te combineren”. Welke vormen maak je van glas? “Bij mij is altijd de mens de drijvende factor. Bij het ontwerp van de fles kwam ik gelijk op ’t idee van ze proosten of drinken een glaasje. Het is maar zelden dat er geen mens in mijn werk zit. Eigenlijk is de mens altijd wel herkenbaar. Dat zou je figuratief kunnen noemen, maar het gaat er mij altijd om dat je de mens als wezen met gedragingen, gebruiken en afwijkingen portretteert. De meeste van de figuren die ik weergeef, zijn naakt. Naakt is niet om het bloot. Maar naakt zijn we allemaal hetzelfde. Dat is een vorm van abstractie”. We maken een overstapje naar de Vriendenfles “Zo’n acht jaar geleden kwam Sjef Hendrickx naar mij toe, omdat hij glazen bootjes op zijn Vriendenfles (de 10e fles, red) wilde hebben. Hij maakte een houten bootje, dat ik in glas heb gegoten, ik denk zo’n honderdtachtig keer. Die heeft hij op zijn fles gelijmd en dat was zijn ontwerp. Toen zei Sjef eigenlijk moet jij de volgende maken. Het liep anders. Er stonden nog een heleboel andere kunstenaars op de lijst om in aanmerking te komen. Vorig najaar kwam de Kunstcommissie met de vraag kun jij die fles voor 2022 maken? Ik was ondertussen in het Jenevermuseum bezig om de ketel te verbouwen en ben daar inmiddels aardig thuis. Het is dan leuk om vanuit die ervaring aan de fles te werken”.
Maar wie het resultaat binnenkort kan bewonderen, zal beamen dat de Vriendenfles 2022 héél bijzonder is en misschien wel de origineelste van alle Schiedamse Vriendenflessen…
Het bekende Jenevercafé "De Vagant" in Antwerpen, dat ook bij de Vrienden van het Jenevermuseum bekend is, zal vanaf 5 december 2021 definitief gesloten zijn. De uitbater en jeneverexpert Ronald Ferket, die in het verleden ook het Jenevermuseum in Schiedam adviseerde, houdt er mee op. Hij gaat zich in Spanje wijden aan zijn boek over de geschiedenis van de Jenever. 
Het historisch pand aan de Reijnderstraat in het hartje van Antwerpen wordt verkocht, want er is geen "overnemer", zoals dat zo mooi in België wordt genoemd. Daarmee komt een einde aan een internationaal vermaard Belgisch proeflokaal, waar meer dan 200 Belgische Jenevers werden geschonken. Ook het kleine museumpje boven het proeflokaal verdwijnt. Deze boedel wordt overgedragen aan het Jenevermuseum in Hasselt, waar Ronald Ferket ook bestuurslid is.
Ronald Ferket, die meerdere boekwerken op jenevergebied op zijn naam heeft staan, legt in de video uit hoezeer het afscheid hem aan het hart gaat. Ook enkele klanten komen aan het woord. Overigens zullen we Ronald nog wel terugzien in het Schiedamse, want zijn belangstelling voor jenever en de geschiedenis van de jenever, blijft.
Interview en foto’s: Theo Reyman “Doe maar net of je thuis bent…”. Wij zijn te gast bij de kunstenaar-van-het-jaar; de man die het etiket heeft ontworpen voor de zeventiende Vriendenfles. Het is Theo Gootjes (79), geboren in Rotterdam, maar al vanaf 1970 woonachtig in Schiedam. Hij geniet vooral bekendheid als politiek tekenaar van de krant Het Vrije Volk. Op zondag 16 mei zal burgemeester Cor Lamers de creatie van de kunstenaar onthullen. Hoewel het gebruikelijk is, dat vele vrienden van het Jenevermuseum het jaarlijkse evenement bijwonen, zal het zich dit keer in kleine kring afspelen.
Ik kreeg toegang tot het gymnasium. Eerlijk gezegd heb altijd profijt gehad van die opleiding. Ik kreeg bagage mee waaruit ik later kon putten voor mijn politieke prenten, voor mijn kijk op de maatschappij. Aan die opleiding heb ik hele goede herinneringen. Het heeft een jaar of vier geduurd. Ik had graag gewild dat ik paus was geworden (grapje, red.),maar mijn talent riep mij. Mijn roeping was om te gaan tekenen. Dat zat al heel jong in mij. Toen ben ik naar de grafische school gegaan en later naar de avondopleiding aan de Academie voor Beeldende Kunsten. Overdag werkte ik in een drukkerij. Ik kwam automatisch terecht in de reclamewereld. Dat beviel me overigens niet. Je moet zo veel concessies doen voor het kapitaal; wie betaalt die bepaalt.
Maar toen vroeg Wigbold; wat kan je nog meer? Ik zei; ik maak weleens een tekeningetje. Hij antwoordde; die hebben we nodig. En zo ben ik daar ingerold. Hij vroeg aan mij kan je ook een politieke prent maken? Maar ik wist bij god niet wat een politieke prent was. Ik zei; dat is een vak apart. Dat kan ik er niet naast mijn werk voor het opmaken van de pagina’s bij doen. Dat is goed zei Wigbold en zodoende ben ik me gaan ontwikkelen tot de politieke tekenaar, die ik uiteindelijk ben geworden. Ik kreeg veel reacties; bergen, bergen post. Ook het opzeggen van abonnementen. Dat was toentertijd een soort eer als dat gebeurde. Een groot wapenfeit was de rechtszaak met Neelie Kroes. Die had een zaak aangespannen naar aanleiding van een prent over haar. De krant heeft uiteindelijk gewonnen. Ik heb nooit begrepen waarom zij dat deed. Als ze haar mond had gehouden, was het gewoon een ‘regionale’ tekening gebleven. Nu had iedereen er een mening over.
Je relatie met Schiedam?
Je kunt niet zeggen dat ik tot de Schiedamse kunstscene behoor. Ik voel me wel verbonden met Schiedam. Mijn recent overleden vrouw komt hier vandaan en ik vind het een stad met potentie. Schiedam groeit en bloeit op. Als ik langs de havens loop, geniet ik van die allure van de patriciërshuizen, de grandeur. Als je dat vergelijkt met Delft of Dordrecht; dat zijn een beetje lullige grachtjes. Het is jammer dat de oude binnenstad is gesloopt. Anders hadden we een Middeleeuwse stad kunnen hebben. Dan trokken we toeristen. Of dat nou een zegen of een vloek is, weet ik ook natuurlijk niet…… Borrel naar binnen Mijn eerste ervaring met spiritualiën, met jenever, had ik toen ik een jaar of achttien was. Op een feestje dronken alle jongens een borrel. Die sloegen ze in één keer naar binnen. Ik had nooit gedronken. Dus ik sla ‘m in één keer naar binnen en dacht dat ik doodging. Dat was zo’n klap. Mijn hart ging te keer en ik was er gelijk van genezen. Natuurlijk heb ik wel een blauwe periode meegemaakt, zeker bij de krant. Daar leefden we in de kroeg. Toen dronk ik ook wel bier maar met mate. Je moet ook aan je gezin denken! Ik vind het heel leuk om het etiket voor de Vriendenfles te maken. Het etiket is meer mijn vrije werk. Dat is geënt op de Afrikaanse kunst. Op de achterzijde vind je mijn signatuur…”.
Op zondag 2 mei hield Rein Geerdes voor de Vrienden een lezing over de geschiedenis van de industriële moutwijnfabriek Hollandia II te Schiedam. Deze fabriek leverde niet alleen moutwijn voor distillateurs, maar ook gist voor de bakkerijen.
De lezing werd vanwege de geldende Coronaregels gehouden in de vorm van een zoombijeenkomst. Ruim 30 vrienden woonden deze interessante lezing bij. Als je de lezing hebt gemist kun je die hieronder terugzien.
De ambachtelijke distillateur John Keuris uit Woerden hield op 14 maart 2021 op de Graanzolder van het Jenevermuseum te Schiedam een lezing voor de Vrienden van het Jenevermuseum.
De lezing, die kwam vanuit de TV-studio van het Jenevermuseum, was alleen toegankelijk via ZOOM. Als je de lezing hebt gemist, kun je die hieronder terugzien. Interview en Foto's: Theo Reyman
De Kunstcommissie van de vereniging Vrienden van het Jenevermuseum nodigt jaarlijks een Schiedamse kunstenaar uit om een etiket te ontwerpen. De ervaring leert dat de benaderde kunstenaar nooit ‘nee’ zegt. Integendeel; de man of vrouw vindt het een eer en gaat vervolgens enthousiast aan de slag. Dat geldt ook voor Willem den Broeder, die zijn atelier aan huis heeft in de wijk Spaland. Hier vertelt hij zijn verhaal. Radars en liften “Ik heb heel mijn leven in Schiedam gewoond. Mijn loopbaan ben ik begonnen als elektricien. Vervolgens heb ik in de radars gezeten. Toen was ik altijd onderweg, want die schepen komen en gaan overal. Na een reorganisatie werd ik liftmonteur en dat heb ik 25 jaar gedaan, totdat ik last mijn van gezondheid kreeg en werd afgekeurd. In 1995 belandde ik door een vervelende gebeurtenis in het Franciscus Gasthuis. Van de ene dag op de andere ging er een deurtje bij mij open. Ik begon te tekenen en schilderen. En in ’98 had ik mijn eerste expositie in het Oogziekenhuis. Ik tekende en schilderde zo veel ogen…Mijn werk was vanaf het begin surrealistisch. Ik weet niet hoe dat komt, want ik had nog nooit kennis gemaakt met bekende kunstenaars van die stroming zoals Dali en Breton. Vóór 1995 had ik geen interesse in kunst. Ik bezocht nooit musea. Later – toen ik ‘het licht’ had gezien – heb ik opleidingen gevolgd in kunstgeschiedenis en etstechniek. Inmiddels werk ik 25 jaar als kunstenaar. Het is zo dat ik altijd zonder plan werk. Ik begin gewoon en er komt wat. Ik hoef niet na te denken en er ontstaan herkenbare lijnen. Ik zie iets en dan moet ik er richting aan geven. Dan wil ik er iets anders van maken. Ik heb mijn eigen manier van doen en wil niet dat er iemand zegt; die lijn kan je beter rechtsaf doen. Linksaf wil ik ‘m hebben. Als kunstenaar ben ik individualist….
Toen ik de opdracht kreeg om de Vriendenfles te maken, ben ik een paar dagen later de stad ingegaan om foto’s te maken. Die foto’s heb ik gebruikt voor het etiket. Het is geen abstract ontwerp geworden, maar een figuratief geheel met een surrealistische uitstraling. Het werken ging vrij vlot. Telkens als ik iets had gedaan, dacht ik; o dat kan hier wel of daar. Ik heb een heel klein plan gemaakt. De eerste tekening kan ik nog laten zien en daar zie je al aan de bovenzijde enige gelijkenis met het eindresultaat. De rest is ontstaan tijdens het creëren.
Op 5 april zullen we bij de onthulling door burgemeester Lamers het resultaat zien. Dat lijkt me hartstikke leuk”. P.S. Kijk voor méér informatie over Willem den Broeder op www.surrealisme.nl. Hier is onder meer een indrukwekkende lijst van zijn (internationale) exposities te zien, plus een aantal gedichten met illustraties van zijn hand. Op zondagmiddag 12 januari werd tijdens de zeer geslaagde en goed bezochte Nieuwjaarsbijeenkomst geproost op een voorspoedig en vruchtbaar 2020. De bijeenkomst was een co-productie van de Vrienden van het Jenevermuseum en het Nationaal Jenevermuseum. Ook het Jenevergilde Het Gulden Glaasje en het Zakkendragersgilde Anthonis deden een duit in het zakje. Er kwam veel lof voor deze brede samenwerking.
Verdeeld in twee groepen werden we door een gids door het leuke oude gebouw geleid. De gids werd alom geprezen voor zijn duidelijke verhaal. Via steile trappen, gangetjes en interessante ruimten kwamen we in het Proeflokaal c.q. de winkel, waar iedereen een proeverijtje van drie producten van De IJsvogel naar keuze kreeg. Het geheel werd afgesloten met een lunchbuffet.
Rond 14.00 uur vertrok het gezelschap met de bus naar de andere kant van het dorp naar de Brouwerij van Hertog Jan met aan de overkant een groot huis om gasten te ontvangen. Hier werden we begroet met een biertje van het huis, waarna we weer in twee groepen de Brouwerij gingen bezoeken. Wederom was er een gids met een goed en duidelijk verhaal en antwoorden op onze vragen. Ook hier weer trap op en trap af van de zaal met alle geuren en smaken van het bier naar de wortketel en de brouwketel en van de hal met vulmachines naar de vatenopslag. Hier lagen o.a. twee gebruikte vaten van ons Jenevermuseum, gevuld met Grand Prestige. Deze komen weer naar Schiedam, uiteraard na een zorgvuldige keuring door de directeur en de stokers in juni. Ten slotte belandden we in de Schatkamer van Hertog Jan, alwaar honderden flessen Grand Prestige liggen te rijpen, elk voorzien van een label met daarop de botteldatum en de naam van de koper/eigenaar. Aan het einde van de rondleiding mochten we het bekertje, dat we bij het begin ontvingen en waarin we het eigen bronwater van Her- tog Jan mochten proeven, deze keer vullen met een biertje naar keuze. De route eindigde onvermijdelijk in de winkel van Hertog Jan waar een enorme keuze aan biersoorten, kaas en worst en natuurlijk souvenirs ons verleidelijk aanstaarde. Door velen werd het nodige ingeslagen voor thuis. (Een lid reserveerde alvast vele dozen voor zijn 80e verjaardag over 7 jaar ). Het gezelschap vertrok weer richting Schiedam, nadat er een stevige stamppotbodem was gelegd, want er was keuze uit drie lekkere stampotten met spek en worst. Voor de Vrienden van het Jenevermuseum een leuke dag, veel gezien en geleerd, goed gezelschap en voldoende te eten en te drinken. Wat een rijkdom! Ton Heuchemer
Ronald is psycholoog van beroep geweest en inmiddels 72 jaar. Hij ging op zijn zestigste met pensioen, omdat hij “wat met kunst” wilde gaan doen. Toen hij jong was en nogal ziekelijk, las en tekende hij veel. “Ik wist dat ik goed kon tekenen . Dat idee heb ik vastgehouden. Na mijn pensionering heb ik een aantal cursussen gedaan, zowel op het gebied van het schilderen als de fotografie. Ik vond het allemaal wel leuk, maar het schoot niet op. Toen heb ik toelatingsexamen gedaan voor de kunstacademie Willem de Kooning in Rotterdam. Ik was niet alleen de oudste student, maar ook ouder dan de oudste docent en dat gaf weleens wrevel. Ik heb ’t één jaar gedaan en toen zijn mijn vrouw en ik tot de conclusie gekomen; willen we dit nou doorzetten? Wij waren gewend aan een vrij leven en dat was niet meer mogelijk. Toen heb ik gezegd; het was een heerlijk jaar, maar voldoende”. Haringkop Intussen heeft Ronald een substantieel werk, dat tot 1 april 2019 voor een groot deel in het zorgcentrum Harg-Spaland is tentoongesteld. De kleurrijke schilderstukken tonen figuratieve beelden van o.a. dieren, variërend van de Afrikaanse olifant tot de kleine Blauwborst-vogel, maar ook fraaie bloemen en vurige tangodansers. Meestal gebruikt de kunstenaar olieverf, soms in combinatie met acryl. “Mijn werk is fijn-schilderen, realistisch en er zit gelukkig steeds progressie in. Ik ben nog altijd blij met de ondersteuning, die ik krijg door de grote maestro Robert Daalmeijer van galerie De Duig in Vlaardingen”, aldus de oud-psycholoog. Ronald de Jong is een Haringkop. “Ik kom uit Vlaardingen Ik zeg altijd; ik heb het beste van twee werelden verenigd door een combinatie van vis en jenever. Mijn vrouw is een Schiedamse. Wij wonen al zo’n veertig jaar in Schiedam-Noord. In de laatste fase van mijn werkzame leven was ik gedetacheerd bij de DCMR in Schiedam. Daarvòòr had ik niet zo veel met de stad. Dan ga je tussen de middag wandelen met je collega’s in het oude centrum en denk je; dit is toch wel verdraaid mooi! En zo is eigenlijk de liefde voor Schiedam ontstaan. Torenwachter Toen ik gepensioneerd was, ben ik niet alleen gaan schilderen, maar ook stadsgids geworden voor de toenmalige VVV. Ik ben torenwachter in Schiedam. Bij Open Monumentendagen bijvoorbeeld ga ik met mensen de toren op van de Grote of St. Janskerk. Daar is een audiovisuele installatie met hoogtepunten uit de geschiedenis van Schiedam. We gaan ook naar de klokkenzolder. Meestal is er ook een beiaardier bij die het een en ander speelt. De laatste twee jaar ben ik gids op zaal in het Stedelijk Museum. Na zo’n jaar of veertig ben ik dus eindelijk Schiedammer…..” Gevraagd naar zijn relatie met de Schiedamse jenever, bekend Ronald eerlijk; “Eigenlijk ben ik een whiskyman. Ik drink weleens een borrel en wat dat betreft heb ik een voorkeur voor de oude jenever. Dat kunnen verschillende merken zijn, ook Old Schiedam”. Interview en foto's: Theo Reyman Henk Hettinga, Conservator van het Jenevermuseum en al jarenlang 'spin in het web' als het gaat om vriendenactiviteiten en nieuwe aanwinsten voor het museum is op zondag 14 april 2019 benoemd tot Erelid van onze Vereniging. Henk ontving uit handen van onze nieuwe voorzitter Jos Poolman een fraaie oorkonde om dit lidmaatschap te bevestigen.  |
