VRIENDENFLESSEN 2004-2024
De Vrienden van het Jenevermuseum geven jaarlijks een bijzondere fles uit gevuld met moutwijn, die in het Jenevermuseum is gestookt. Het etiket van deze fles ‘Old Schiedam’ wordt speciaal ontworpen door een Schiedamse kunstenaar. In het voorjaar van 2024 verschijnt de twintigste Vriendenfles.
Heb je belangstelling voor dit collectors item? Word dan lid van de Vrienden van het Jenevermuseum, met een abonnement op de jaarlijks te verschijnen fles. In de presentatie hierna kun je zien, welke kunstenaars, de verschillende vriendenlessen hebben ontworpen en wat hun inspiratiebron is geweest.
In het onderstaande interview van Theo Reyman met Theo van Giezen, Voorzitter van de Kunstcommissie, kunt u meer lezen over de geschiedenis en achtergronden van de Vriendenfles.
SCHIEDAMSE KUNSTENAARS GEVEN VRIENDENFLES ORIGINEEL ETIKEt
In Schiedam wordt jaarlijks een unieke fles gepresenteerd. Het is de Vriendenfles; een uitgave van de Vereniging Vrienden van het Jenevermuseum. De kelderfles met originele moutwijnjenever verandert steeds van uiterlijk. Namens ‘de Vrienden’ wordt een Schiedamse kunstenaar uitgenodigd om het etiket te ontwerpen. Er zijn inmiddels negentien Vriendenflessen verschenen.
De man die daar alles van af weet is Theo van Giezen, oud-voorzitter van de vereniging en voorzitter van de Kunstcommissie. Theo van Giezen wordt geïnterviewd door Theo Reyman.
De man die daar alles van af weet is Theo van Giezen, oud-voorzitter van de vereniging en voorzitter van de Kunstcommissie. Theo van Giezen wordt geïnterviewd door Theo Reyman.
Interview en Foto's: Theo Reyman
“Wij zijn in 2002 begonnen met het oprichten van de Vriendenvereniging. Toen hebben we nagedacht over de vraag; wat maakt het nou boeiend voor mensen om lid te worden, hoe krijg je een band? Hoe kunnen we iets meer doen dan een eenmalige actie? Al snel is de gedachte ontstaan; er moet iets tastbaars zijn voor de Vrienden. Toen kwamen we op de Vriendenfles uit. En vervolgens; het moet ook een trekker worden, dus een fles met een etiket van een kunstenaar. Eigenlijk ging het in het begin heel snel, want de bekende Schiedamse kunstenaar Jacques Tange was bereid het etiket van de eerste fles te ontwerpen.
Ik ben in 2005 voorzitter geworden en ben tot 2012 in die functie actief geweest. In deze periode heb ik zelf steeds de kunstenaar voor de nieuwe jaarfles aangezocht. Toen ik stopte als voorzitter ben ik benoemd tot (Van Giezen lacht, red.) Commissaris Kunst, die de kunstenaar voor de Vriendenfles mocht aanzoeken.
Ik werd al vrij snel geflankeerd door Peter Elderman en Theo Reyman. Toen heb ik in de vergadering van het algemeen bestuur voorgesteld er een commissie van te maken. Nu doen we het met een driemanschap onder voorzitterschap van de Commissaris Kunst.
Ik werd al vrij snel geflankeerd door Peter Elderman en Theo Reyman. Toen heb ik in de vergadering van het algemeen bestuur voorgesteld er een commissie van te maken. Nu doen we het met een driemanschap onder voorzitterschap van de Commissaris Kunst.
Nooit tevergeefs gevraagd
Ik ben geïnteresseerd in kunst, in het bijzonder de schilderkunst. We hebben steeds Schiedamse schilders aangezocht om het etiket te ontwerpen.
Dat criterium is niet in beton gegoten, maar wel een uitdaging om een kunstenaar uit Schiedam aan te zoeken.
De manier van werken is heel verschillend geweest. Wat leuk is om op te merken dat er geen enkele keer tevergeefs een aanzoek is gedaan.
Het begint met een telefoontje. Daarin wordt de vraag neergelegd; zou je er eens over willen nadenken en heb je tijd om eens thuis of in het café overleggen. Het is geen één keer voorgekomen dat iemand zei; dat doe ik niet. De manier van benaderen is erg belangrijk. Het scheelt dat ik veel kunstenaars ken. Het feit dat de eerste fles door een kunstenaar met aanzien is gedaan, maakt het voor andere kunstenaars tot een eer om in de flessengalerij te mogen worden opgenomen.
Jacques Tange met de eerste Vriendenfles in 2004
|
Het is wel grappig om de verschillen te constateren. Bij Jacques Tange is de alleen vraag neergelegd en na verloop van tijd was het etiket er. Dat was heel mooi; daar was weinig discussie over.
Maar in de loop van de jaren zijn wij ons méér met de werkwijze van de kunstenaar gaan bemoeien. We kregen een soort inspraak in aanpassingen van het etiket; kleurgebruik, vorm en dergelijke. De ene kunstenaar is daar toegankelijker in dan de andere. Eigenlijk hebben we het gevoel, dat er een meerwaarde ontstaat. Met elkaar komen we tot een mooie vorm. |
Betrokkenheid vrienden
We hebben ooit bij de Vriendenvereniging een brainstormsessie gehad, waarbij mensen ideeën konden aandragen. Los daarvan komen er ook ideeën van individuele leden en mensen, die zich bij de vereniging betrokken voelen. Er is een soort groslijst ontstaan. Eigenlijk is het een traditie geworden, dat wij met zijn drieën die lijst bekijken en zeggen wie zouden wij voor het komende jaar willen vragen. Dat is de start.
We hebben ooit bij de Vriendenvereniging een brainstormsessie gehad, waarbij mensen ideeën konden aandragen. Los daarvan komen er ook ideeën van individuele leden en mensen, die zich bij de vereniging betrokken voelen. Er is een soort groslijst ontstaan. Eigenlijk is het een traditie geworden, dat wij met zijn drieën die lijst bekijken en zeggen wie zouden wij voor het komende jaar willen vragen. Dat is de start.
Dan mijn telefoontje naar de betrokken kunstenaar, waarop tot nu toe altijd ja volgt. Vervolgens gaan we naar de kunstenaar toe. We vertellen het hele proces, welke stappen er zijn. Peter Elderman is zeer vaardig in het maken van filmpjes, die op de website en in het Jenevermuseum werden gepresenteerd. Theo Reyman staat garant voor een interview en mooie foto’s, die daarbij passen. het is een gegroeide taakverdeling.
Er is een basisvorm voor het etiket, maar daar zijn in de loop der jaren flink wat variaties op aangebracht. Het meest opmerkelijk is het etiket van Frits Kloppers. Hij is een beeldhouwer en heeft een etiket ontworpen, dat zich om de fles heen slingert. Dat was een ramp voor degenen, die het op de fles moesten plakken. Dat gold ook voor het etiket van Harr Wiegman, die vooral stripverhalen tekent. Zijn ontwerp leende zich ertoe om niet alleen de voorkant van de fles te beplakken, maar ook de beide zijkanten, zodat het stripverhaal zich op drie zijden afspeelt. Hij heeft bovendien een hele grote fles gemaakt, die nu in het Jenevermuseum staat.
Kunstenaar Harr Wiegman met de grote fles die nu in het museum staat
Wij hebben intussen hele verschillende ontwerpen voor het etiket gezien. Alle ontwerpen hebben hun kwaliteit. Uiteraard heb ik met het ene etiket meer, dan het andere. Ik vond zelf de fles van Jeffrey Burger mij heel erg aanspreken. Hij heeft niet alleen een voorkant maar ook een achterkant ontworpen in een soort magisch realisme. Eigenlijk is het iedere keer een verrassing hoe mooi het etiket wordt. De ontwerpen zijn vooral figuratief, met véél Schiedam. De fles van 2019 was hiervan een voorbeeld met een bekende steeg naar de Lange Haven, maar ook het Zakkendragershuisje en de Schiedamse molens komen nogal eens terug.
Alle vrijheid
De kunstenaars hebben alle vrijheid. Ze krijgen sowieso de eer om in de galerij der kunstenaars van de Vriendenfles te worden opgenomen. De kunstenaar mag op de dag van de onthulling zijn verhaal houden. En hij mag exposeren in het Jenevermuseum. Dat is natuurlijk heel leuk om meer van zijn werk te kunnen bewonderen.
De kunstenaars hebben alle vrijheid. Ze krijgen sowieso de eer om in de galerij der kunstenaars van de Vriendenfles te worden opgenomen. De kunstenaar mag op de dag van de onthulling zijn verhaal houden. En hij mag exposeren in het Jenevermuseum. Dat is natuurlijk heel leuk om meer van zijn werk te kunnen bewonderen.
 Kunstenaar Adrianus van Otterloo met burgemeester Cor Lamers bij de onthulling van zijn fles
|
Sjef Henderickx bedacht het (glazen) bootje op een zee van jenever ,,,,
|
De laatste jaren is het zo dat burgemeester Cor Lamers de eerste fles uit handen van de kunstenaar in ontvangst nam. Die wordt nadrukkelijk in het zonnetje gezet en komt zo mogelijk ook met een stukje in de krant.
De directeur van het Jenevermuseum krijgt eveneens de nieuwe Vriendenfles; de hele serie staat in het museum tentoongesteld. .Na de onthulling staan de leden te trappelen om hun fles in ontvangst te nemen. De oplage van de Vriendenfles varieert tussen de 150 en 200 stuks.
Eigenlijk kent de vereniging twee soorten leden; Vrienden mèt een Vriendenfles en ‘gewone’ Vrienden. De eerste categorie betaalt voor het lidmaatschap een extra bedrag per jaar.
De directeur van het Jenevermuseum krijgt eveneens de nieuwe Vriendenfles; de hele serie staat in het museum tentoongesteld. .Na de onthulling staan de leden te trappelen om hun fles in ontvangst te nemen. De oplage van de Vriendenfles varieert tussen de 150 en 200 stuks.
Eigenlijk kent de vereniging twee soorten leden; Vrienden mèt een Vriendenfles en ‘gewone’ Vrienden. De eerste categorie betaalt voor het lidmaatschap een extra bedrag per jaar.
De flessen worden genummerd. Het is net als met een kunstwerk. Het is wel grappig om te vertellen, dat er leden zijn die per se een bepaald getal willen hebben, bijvoorbeeld de laatste twee cijfers van hun geboortejaar. Bij de fles zit ook een certificaat van echtheid. De fles is in ieder geval te verkrijgen door leden en daarbuiten – zolang de voorraad strekt - ook te koop voor niet-leden.
Er zijn ook leden die jaarlijks één of meer extra flessen kopen om cadeau te doen. Het is een gewild artikel.
Prachtig moment
Ik vind het altijd een prachtig moment als de Vrienden na de onthulling hun fles ophalen. Sommige mensen zijn dan helemaal verguld. Ze gaan echt met een kleinood naar huis. Zo van; ik heb de nieuwe jaarfles binnen. Er zit iets van trots in. Ik denk als we terugkijken naar het begin – wat moeten we de leden nu bieden (de vereniging biedt inmiddels véél meer) dan is dit constant terugkerende jaarlijkse evenement met de Vriendenfles een goede keus geweest”.